अखबारमा कार्टुन मनोर~ाजनका लागि छापिन्छ । तर त्यही कार्टुन अहिले युरोपेली राष्ट्रका लागि टाउको दुखाईको विषय भएको छ केही मानिसको ज्यान लिइसकेको छ आगजनी िहंसा फैलिएको छ लेबलानका गृहमन्त्रीले समेत राजीनामा दिनुपरेको छ । डेनमार्कको युलास पोस्टन नामको अखबारले मुस्लिमका धर्मगुरु पैगम्बर मोहम्मदको कार्टुन छापेपछि शुरुमा मुस्लिम समुदायले सामान्य असहमती जनाएका थिए । तर विस्तारविस्तार यो असहमती विवादको रुप लिदैं भुसको आगोझै्र फैलिएर अहिले िहंसामा परिणत भएको छ । विश्वका मुस्लिम समुदायहरुको आक्रोशले युरोपका डेनमार्क नर्वे र स्पेनलगायत देश र मुस्लिम देशबीचको संवन्धमा पनि चिसोपना आएको छ । कट्टरपन्थी मुस्लिम समुदायको आक्रोशको निशाना कार्टुन प्रकाशित गर्ने अखबार युलास पोस्टन र देश डेनमार्क बनेका छन् ।विवाद िहंसातर्फ युलास पोस्टनले पहिलोपटक गत सेप्टेम्बरमा पैगम्बर मोहम्मदसंवन्धी १२ वटा कार्टुन प्रकाशित गरेपछि विवाद शुरु भएको थियो । झन् नर्वे तथा प्रुान्सका अखबारहरुले डेनमार्कको सो पत्रिका लाई साथ दिन सोही कार्टुन प्रकाशित गरेपछि ५ महिना पछि विवाद झन् चर्कियो । कार्टुनविरुद्धको प्रदर्शन खासगरी मुस्लिमबहुल देशमा केन्द्रित छ । अफगानिस्तानको मिहतरलनाम शहरमा भएको प्रदर्शनमा प्रहरीले गोली चलाउदा दुई व्यक्तिको मृत्यु भइसकेको छ । भारतप्रशासित कश्मीरमा स्थानीय बार एशोसियसनले गत सोमबार आमहडतालको आयोजना गर् यो । प्रदर्शनकारीहरुले लेबनानको बेरुतस्थित डेनिस दुतावासमा आगजनी गरे । यसघटनापछि लेबनानका गृहमन्त्री हसन अल सबाले राजीनामासमेत दिनुपर् यो । सो घटनामा एक व्यक्तिको मृत्यु हुनाको साथै ३० जना घाइते र सयौं गिरफ्तार भएका थिए । सो िहं्रसामा सिरियाको हात भएको त्यहाका राजनीतिक दलले आरोप लगाए । किनभने त्यहा पक्राउ परेका मध्ये अधिकांश सिरियालीहरु थिए । यस्तै प्रदर्शनकारीले सिरियाको राजधानी दमास्कसस्थित डेनमार्क र नर्वेको दुतावासमा आगजनी गरे । गत आइतवारपनि बेरुतको डेनिस दुतावासअगाडि सुन्नी मृुसलमान समुहले प्रदर्शनगरेको थयो । कार्टुन छापेकोमा डेनमार्कले माफी माग्नुपर्ने अरब मुलुकको माग छ । कार्टुनको विरोधमा प्यालेस्टाइन बंगलादेश इण्डोनेशिया इराक इजिप्ट तथा टर्कीका कैयौं शहरमा विरोध भयो । िहंसा बढ्न थालेपछि डेनमार्क र नर्वेले सिरिया छाड्न आफ्ना नागरिकलाई अनुरोध समेत गर्नुपर् यो ।
सम्पादकको समेत जागिर गयो प्रुान्सको प्रुान्स प्रुान्स स्वाङ नामक अखबारले पनि डेनमार्कको पत्रिकाप्रति समर्थन जनाउन कार्टुन छाप्यो । तर मुस्लिमको भावनामा खेलबाड गरेको आरोपमा त्यसका सम्पादक ज्याक लेफराले जागीरबाट समेत हात धुन पर् यो । सो अखबारले बौद्ध यहुदी मुस्लिम इशाईका पवित्र हस्ती बादलमाथि भएको कार्टुन आफनो मुख पृष्ठमा छाप्यो जसमा भनिएको छ - मोहम्मद चिन्ता नगर यस ठाउमा हाम्रो चित्र पनि छापिएको छ । यस्तै मोहम्मदको कार्टुन प्रकाशित गर्ने जोर्डनको शिहान साप्ताहिक पत्रिकाका जिहाद मोमानी र हिशाम खालिदीलाई जोर्डान प्रहरीले पक्राउ गर् यो । बिक्रीमा प्रतिवन्धविवाद बढ्दै जादा कार्टुन छाप्ने देशका उत्पादन बहिस्कारसम्म आइपुग्यो । अरब तथा मध्यपूर्वमा डेनमार्कको उत्पादन आयातमा प्रतिवन्ध लगाए । स्क्यान्डेनिवियाको सबैभन्दा ठुलो दुध कम्पनी अरलाले आफ्नो उत्पादनको बिक्री अरब देशमा पूरा रुपले रोक लगाइएको कुरा सार्वजनिक गर्नुपर् यो । पहिलोपटक कार्टुन प्रकाशित गर्ने युलास पोस्टनले मुस्लिम समुदायको भावनामा चोट पुगेकोमा माफीसमेत मागेको छ । तर उसले आफ्नो अभिव्यक्ति र प्रकाशन स्वतन्त्रता रहेको बताएको छ । प्रतिकि्रयाहरुलेबलानमा भएको सो िहंसा र पैगम्बर मोहम्मदको कार्टुन छाप्ने युरोपेली अखबारको अमेरिका र बेलायतले कडा आलोचना गरे । वािशंगटनस्थित विदेश मन्त्रालयले कार्टुनलाई अपमानजनक बताउदैं धार्मिक घृणा फैलाउनुलाई स्वीकार गर्न नसकिने बतायो भने बेलायतका विदेशमन्त्री ज्याक स्ट्रले अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताले अपमान गर्ने अधिकार नदिने बताए । यस मामलालाई लिएर युरोपमा बहस जारी छ र यसलाई राजनीतिक रुपबाट समेत हेरिन थालिएको छ । डेनमार्कबाट युरापेली संसदमा प्रतिनिधित्व गरेका पिटर बन्ड भन्छन् - मामला कार्टुनको मात्र होइन यो वर्षौदेखिको अपमानको नतिजा हो । हामी पश्चिमी देशले मुस्लिम देशलाई दशकौंसम्म उपनिवेश बनाएर राख्यौं विकास हुन दिएनौं यसमा खासगरी बेलायत र प्रुान्स जिम्मेवार छन् । बन्डका अनुसार मध्यपुर्वमा लगातार तनाव अमेरिकाको इजरायललाई समर्थन र प्यालेस्टाइनलाई आफ्नो देश नदिनुजस्ता मुद्धाको असर अहिले प्रतिकि्रयाको रुपमा आएको छ । अफगानिस्तानका प्रधानमन्त्री हमीद कारजाईले क्षमाशिल बन्न मुस्लिम समुदायाई आग्रह गर्नुभयो । यस्तै पाकिस्तानको माथिल्लो संसदले पनि एक प्रस्ताव पारित गर्दै कार्टुनको आलोचना गर् यो । भ्याटिकन सिटीका अधिकारीहरुले पनि काटुर््नको आलोचना गर्दै पश्चिमी सभ्यतालाई आफ्नो सीमा थाहा पाउन अनुरोध गरेका छन् । यस्तै इजिप्टका राष्ट्रपति होस्नी मुबारकले अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको नाममा कुनैपनि धार्मिक भावनामा चोट पुर् याउन नहुने बताएका छन् । कुटनीतिक संकटसो कार्टुनको विषयलाई लिएर कुटनीतिक संकट पैदा गराएको डेनमार्कका प्रधानमन्त्री एन्डस्र रसमुस्सेनले बताएका छन् । उनले एक अरबी टीभी च्यानलसमक्ष माफी पनि मागेका छन् साथसाथै अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको पनि बचाउ गरेका छन् । उनले समाचारपत्रको कुनैपनि प्रकाशनमा सरकार जिम्मेवार नहुने बताए । छापिएको मध्ये एक कार्टुनमा पगरी पहिरिएका मोहम्मदको टाउकोमा टाइम बम फिट गरिएको छ । किन छापियो कार्टुनमुस्लिम कट्टरपन्थीको तारो भएपछि युलास पोस्टनलाई सुरक्षा दिनु परेको थियो भने त्यहा कार्यरत कार्टुनिष्ट भूमिगत हुनुपरेको थियो । कट्टरपन्थीहरुले अखबारको कार्यालयमा बम आक्रमण गर्ने र कार्टुनिष्टको हत्या गर्ने धम्की दिएका थिए । एकजना डेनिस लेखकले आफूले कुनै पनि पुस्तकमा मोहम्मदको चित्र फेला नपारेको दाबी गरेपछि उक्त अखबारले सो कार्टुन प्रकाशित गरेको थियो । युलास पोस्टनले इस्लामका विषयमा हुने लेखनमा पहिले आत्मनियन्त्रण थिए या थिएनन् भन्ने बारेमा यकिन गरेपछि १२ जना कार्टुनिष्टलाई मोहम्मदको बारेमा चित्र कोर्न लगाएको थियो । उक्त पत्रिकाका सम्पादक कार्टसन जस्टका अनुसार कार्टुन प्रकाशन इस्लामिक आतंकबादले डेनमार्कमा विचार अभिव्यक्तिको स्वतन्त्रता सीमित पार्छ कि पार्दैन भन्ने परीक्षण मात्र थियो । सो पत्रिकाका सांस्कृतिक सम्पादक फ्लेमिङ भन्छन्- मुस्लिमको भावनामा चोट पुर् याउने कुनै उद्धेश्य थिएन । सो पत्रिकालाई अल काइदाले पनि संभावित आक्रमणको सूचिमा राखेको छ । उत्तरी युरोपको गर्वशाली बि्रगेड बताउने समूहले आ७३टछछघघसनो वेबसाइटमा युलास पोस्टनको चित्रमा बम विस्फोट गरेको र डेनमार्कको राष्ट्रिय झण्डामा रगत बगिरहेको देखाएको राखेको थियो । डेनमार्कमा फेब्रुअरिको पहिलो साता १ हजार ४७ जनाबीच गरिएको सर्वेक्षणमा ५७ प्रतिशतले युलास पोस्टनको पक्षमा मत दिएका थिए । पत्रिकाको निर्णयप्रति समर्थन जनाउनेमा अधिकांश युवा तथा पुरुष थिए । नर्वेका विदेश मन्त्री जोनास गहर स्टोरीले ओस्लोमा भने - कुटनीतिक संवन्धको सिद्धान्त भनेको कुटनीतिज्ञहरुले सुरक्षितसाथ काम गर्न सक्नु हो र यो सिद्धान्त तोडिनु गम्भीर कुरा हो । यस्तै डेनमार्कका विदेशमन्त्री पर स्टीग मूलरले पनि ती घटनाहरुलाई अस्वीकार्य भने । घटनाक्रम२० सेप्टेम्बर - डेनमार्कको युलास पोस्टन नामक अखबारद्वारा पहिलोपटक कार्टुन प्रकाशन २० अक्टोबर - मुस्लिम देशका राजदूतहरुद्वारा डेनिस प्रमसमक्ष गुनासो व्यक्त १० जनवरी - नर्वेका अखबारहरुद्वारा पुनः काटुर्न प्रकाशन २६ जनवरी - सउदी अरबले आ७३टछछघघसना राजदूतद्वारा फिर्ता बोलायो३० जनवरी - माफी माग्नुपर्ने मागसहित बन्दुकधारीहरुद्वारा मध्यपूर्वस्थित गाजाको युरोपेली युनियनको कार्यालयमा आक्रमण ३१ जनवरी - डेनिस अखबार युलास पोस्टनद्वारा माफी माग१ फेब्रुअरी - प्रुान्स जर्मनी इटाली र स्पेनका अखबारहरुद्वारा पुनः कार्टुन प्रकाशन ४ फेब्रुअरी - दमास्कसस्थित डेनमार्क र नर्वेका दुतावासमा सिरियालीद्वारा आक्रमण(नेपाल समाचारपत्रको परिशिष्टांक सौगातमा प्रकाशित)
सम्पादकको समेत जागिर गयो प्रुान्सको प्रुान्स प्रुान्स स्वाङ नामक अखबारले पनि डेनमार्कको पत्रिकाप्रति समर्थन जनाउन कार्टुन छाप्यो । तर मुस्लिमको भावनामा खेलबाड गरेको आरोपमा त्यसका सम्पादक ज्याक लेफराले जागीरबाट समेत हात धुन पर् यो । सो अखबारले बौद्ध यहुदी मुस्लिम इशाईका पवित्र हस्ती बादलमाथि भएको कार्टुन आफनो मुख पृष्ठमा छाप्यो जसमा भनिएको छ - मोहम्मद चिन्ता नगर यस ठाउमा हाम्रो चित्र पनि छापिएको छ । यस्तै मोहम्मदको कार्टुन प्रकाशित गर्ने जोर्डनको शिहान साप्ताहिक पत्रिकाका जिहाद मोमानी र हिशाम खालिदीलाई जोर्डान प्रहरीले पक्राउ गर् यो । बिक्रीमा प्रतिवन्धविवाद बढ्दै जादा कार्टुन छाप्ने देशका उत्पादन बहिस्कारसम्म आइपुग्यो । अरब तथा मध्यपूर्वमा डेनमार्कको उत्पादन आयातमा प्रतिवन्ध लगाए । स्क्यान्डेनिवियाको सबैभन्दा ठुलो दुध कम्पनी अरलाले आफ्नो उत्पादनको बिक्री अरब देशमा पूरा रुपले रोक लगाइएको कुरा सार्वजनिक गर्नुपर् यो । पहिलोपटक कार्टुन प्रकाशित गर्ने युलास पोस्टनले मुस्लिम समुदायको भावनामा चोट पुगेकोमा माफीसमेत मागेको छ । तर उसले आफ्नो अभिव्यक्ति र प्रकाशन स्वतन्त्रता रहेको बताएको छ । प्रतिकि्रयाहरुलेबलानमा भएको सो िहंसा र पैगम्बर मोहम्मदको कार्टुन छाप्ने युरोपेली अखबारको अमेरिका र बेलायतले कडा आलोचना गरे । वािशंगटनस्थित विदेश मन्त्रालयले कार्टुनलाई अपमानजनक बताउदैं धार्मिक घृणा फैलाउनुलाई स्वीकार गर्न नसकिने बतायो भने बेलायतका विदेशमन्त्री ज्याक स्ट्रले अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताले अपमान गर्ने अधिकार नदिने बताए । यस मामलालाई लिएर युरोपमा बहस जारी छ र यसलाई राजनीतिक रुपबाट समेत हेरिन थालिएको छ । डेनमार्कबाट युरापेली संसदमा प्रतिनिधित्व गरेका पिटर बन्ड भन्छन् - मामला कार्टुनको मात्र होइन यो वर्षौदेखिको अपमानको नतिजा हो । हामी पश्चिमी देशले मुस्लिम देशलाई दशकौंसम्म उपनिवेश बनाएर राख्यौं विकास हुन दिएनौं यसमा खासगरी बेलायत र प्रुान्स जिम्मेवार छन् । बन्डका अनुसार मध्यपुर्वमा लगातार तनाव अमेरिकाको इजरायललाई समर्थन र प्यालेस्टाइनलाई आफ्नो देश नदिनुजस्ता मुद्धाको असर अहिले प्रतिकि्रयाको रुपमा आएको छ । अफगानिस्तानका प्रधानमन्त्री हमीद कारजाईले क्षमाशिल बन्न मुस्लिम समुदायाई आग्रह गर्नुभयो । यस्तै पाकिस्तानको माथिल्लो संसदले पनि एक प्रस्ताव पारित गर्दै कार्टुनको आलोचना गर् यो । भ्याटिकन सिटीका अधिकारीहरुले पनि काटुर््नको आलोचना गर्दै पश्चिमी सभ्यतालाई आफ्नो सीमा थाहा पाउन अनुरोध गरेका छन् । यस्तै इजिप्टका राष्ट्रपति होस्नी मुबारकले अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको नाममा कुनैपनि धार्मिक भावनामा चोट पुर् याउन नहुने बताएका छन् । कुटनीतिक संकटसो कार्टुनको विषयलाई लिएर कुटनीतिक संकट पैदा गराएको डेनमार्कका प्रधानमन्त्री एन्डस्र रसमुस्सेनले बताएका छन् । उनले एक अरबी टीभी च्यानलसमक्ष माफी पनि मागेका छन् साथसाथै अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको पनि बचाउ गरेका छन् । उनले समाचारपत्रको कुनैपनि प्रकाशनमा सरकार जिम्मेवार नहुने बताए । छापिएको मध्ये एक कार्टुनमा पगरी पहिरिएका मोहम्मदको टाउकोमा टाइम बम फिट गरिएको छ । किन छापियो कार्टुनमुस्लिम कट्टरपन्थीको तारो भएपछि युलास पोस्टनलाई सुरक्षा दिनु परेको थियो भने त्यहा कार्यरत कार्टुनिष्ट भूमिगत हुनुपरेको थियो । कट्टरपन्थीहरुले अखबारको कार्यालयमा बम आक्रमण गर्ने र कार्टुनिष्टको हत्या गर्ने धम्की दिएका थिए । एकजना डेनिस लेखकले आफूले कुनै पनि पुस्तकमा मोहम्मदको चित्र फेला नपारेको दाबी गरेपछि उक्त अखबारले सो कार्टुन प्रकाशित गरेको थियो । युलास पोस्टनले इस्लामका विषयमा हुने लेखनमा पहिले आत्मनियन्त्रण थिए या थिएनन् भन्ने बारेमा यकिन गरेपछि १२ जना कार्टुनिष्टलाई मोहम्मदको बारेमा चित्र कोर्न लगाएको थियो । उक्त पत्रिकाका सम्पादक कार्टसन जस्टका अनुसार कार्टुन प्रकाशन इस्लामिक आतंकबादले डेनमार्कमा विचार अभिव्यक्तिको स्वतन्त्रता सीमित पार्छ कि पार्दैन भन्ने परीक्षण मात्र थियो । सो पत्रिकाका सांस्कृतिक सम्पादक फ्लेमिङ भन्छन्- मुस्लिमको भावनामा चोट पुर् याउने कुनै उद्धेश्य थिएन । सो पत्रिकालाई अल काइदाले पनि संभावित आक्रमणको सूचिमा राखेको छ । उत्तरी युरोपको गर्वशाली बि्रगेड बताउने समूहले आ७३टछछघघसनो वेबसाइटमा युलास पोस्टनको चित्रमा बम विस्फोट गरेको र डेनमार्कको राष्ट्रिय झण्डामा रगत बगिरहेको देखाएको राखेको थियो । डेनमार्कमा फेब्रुअरिको पहिलो साता १ हजार ४७ जनाबीच गरिएको सर्वेक्षणमा ५७ प्रतिशतले युलास पोस्टनको पक्षमा मत दिएका थिए । पत्रिकाको निर्णयप्रति समर्थन जनाउनेमा अधिकांश युवा तथा पुरुष थिए । नर्वेका विदेश मन्त्री जोनास गहर स्टोरीले ओस्लोमा भने - कुटनीतिक संवन्धको सिद्धान्त भनेको कुटनीतिज्ञहरुले सुरक्षितसाथ काम गर्न सक्नु हो र यो सिद्धान्त तोडिनु गम्भीर कुरा हो । यस्तै डेनमार्कका विदेशमन्त्री पर स्टीग मूलरले पनि ती घटनाहरुलाई अस्वीकार्य भने । घटनाक्रम२० सेप्टेम्बर - डेनमार्कको युलास पोस्टन नामक अखबारद्वारा पहिलोपटक कार्टुन प्रकाशन २० अक्टोबर - मुस्लिम देशका राजदूतहरुद्वारा डेनिस प्रमसमक्ष गुनासो व्यक्त १० जनवरी - नर्वेका अखबारहरुद्वारा पुनः काटुर्न प्रकाशन २६ जनवरी - सउदी अरबले आ७३टछछघघसना राजदूतद्वारा फिर्ता बोलायो३० जनवरी - माफी माग्नुपर्ने मागसहित बन्दुकधारीहरुद्वारा मध्यपूर्वस्थित गाजाको युरोपेली युनियनको कार्यालयमा आक्रमण ३१ जनवरी - डेनिस अखबार युलास पोस्टनद्वारा माफी माग१ फेब्रुअरी - प्रुान्स जर्मनी इटाली र स्पेनका अखबारहरुद्वारा पुनः कार्टुन प्रकाशन ४ फेब्रुअरी - दमास्कसस्थित डेनमार्क र नर्वेका दुतावासमा सिरियालीद्वारा आक्रमण(नेपाल समाचारपत्रको परिशिष्टांक सौगातमा प्रकाशित)
Comments